"නිහඬ ඝාතකයා"

අධි රුධිර පීඩනය / Hypertension

🔺අධි රුධිර පීඩනය පිළිබඳව ඔබට ඉතා වැදගත් කෙටි තතු කිහිපයක්

🔸අධි රුධිර පීඩනය ලොව පුරා අකල් මරණවලට ප්‍රධාන හේතුවකි.

🔸අධි රුධිර පීඩනය යනු හෘදය, මොළය, වකුගඩු සහ වෙනත් රෝග ඇතිවීමේ අවදානම සැලකිය යුතු ලෙස වැඩිකරන බරපතල රෝගී තත්වයකි.

🔸ලොව පුරා වයස අවුරුදු 30-79 අතර වැඩිහිටියන් බිලියන 1.28ක් අධි රුධිර පීඩනයෙන් පෙලෙන අතර බොහෝ දෙනෙක් (2/3ක්) ජීවත් වන්නේ ශ්‍රී ලංකාව වැනි අඩු හා මධ්‍යම ආදායම් ලබන රටවල ය.

🔸අධි රුධිර පීඩනයෙන් පෙළෙන වැඩිහිටි ජනතාවගෙන් 46%ක් තමන්ට මෙම තත්වය ඇති බව නොදැන සිටිති.

🔸අධි රුධිර පීඩනය සහිත වැඩිහිටියන්ගෙන් අඩකට වඩා අඩු (42%) ප්‍රමාණයක් පමණක් රෝග විනිශ්චය කර ප්‍රතිකාර ලබා ගනිමින් සිටී.

🔸අධි රුධිර පීඩනය සහිත වැඩිහිටියන් 5 දෙනෙකුගෙන් 1 අයෙකු (21%) පමණ එය පාලනය කර ඇත.

🔺අධි රුධිර පීඩනය යනු,

රුධිර පීඩනය යනු ශරීරයේ ප්‍රධාන රුධිර වාහිනී වන ශරීරයේ ධමනි වල බිත්තිවලට එරෙහිව රුධිරය සංසරණය වීමෙන් ඇතිවන බලයයි. අධි රුධිර පීඩනය යනු රුධිර පීඩනය ඉතා ඉහළ මට්ටමක පවතින විටය.

රුධිර පීඩනය ඉලක්කම් දෙකක් ලෙස ලියා ඇත. පළමු (සිස්ටලික්) අංකය හෘදය හැකිලීමේදී හෝ ස්පන්දනය වන විට රුධිර නාලවල පීඩනය නියෝජනය කරයි. දෙවන (ඩයස්ටොලික්) අංකය හෘද ස්පන්දන අතර රැඳී සිටින විට රුධිර නාලවල පීඩනය නියෝජනය කරයි.

රුධිර පීඩනය වෙනස් දින දෙකකදී මනින විට, දින දෙකෙහිම සිස්ටලික් (systolic) රුධිර පීඩන කියවීම් >=140mmHg සහ/හෝ දින දෙකෙහිම ඩයස්ටොලික් (diastolic) රුධිර පීඩන කියවීම් >=90mmHg වේ නම් අධි රුධිර පීඩනය ලෙස හඳුනාගනු ලැබේ.

🔺අධි රුධිර පීඩනය සඳහා අවදානම් සාධක මොනවාද?

වෙනස් කළ හැකි අවදානම් සාධක අතරට සෞඛ්‍ය සම්පන්න නොවන ආහාර (අධික ලුණු පරිභෝජනය, සංතෘප්ත මේද හා ට්‍රාන්ස් මේද අඩංගු ආහාර, පලතුරු සහ එළවළු අඩුවෙන් ගැනීම), ශාරීරික ක්‍රියාශීලී බව, දුම්කොළ සහ මධ්‍යසාර භාවිතය, සහ අධික බර හෝ තරබාරු බව ඇතුළත් වේ.

වෙනස් කළ නොහැකි අවදානම් සාධකවල පවුලේ අධි රුධිර පීඩනය, වයස අවුරුදු 65ට වැඩි සහ දියවැඩියාව හෝ වකුගඩු රෝග වැනි සහජීවන රෝග (co-existing diseases) ඇතුළත් වේ.

🔺අධි රුධිර පීඩනයේ පොදු රෝග ලක්ෂණ මොනවාද?

අධි රුධිර පීඩනය "නිහඬ ඝාතකයා" ලෙස හැඳින්වේ. අධි රුධිර පීඩනය ඇති බොහෝ අය මෙම ගැටලුව ගැන නොදැන සිටින්නේ එයට අනතුරු ඇඟවීමේ සලකුණු හෝ රෝග ලක්ෂණ නොමැති විය හැකි බැවිනි. මෙම හේතුව නිසා රුධිර පීඩනය නිතිපතා මැනීම අත්‍යවශ්‍ය වේ.

රෝග ලක්ෂණ ඇති වූ විට, උදෑසන හිසරදය, නාසයෙන් ලේ ගැලීම, අක්‍රමවත් හෘද රිද්මයක්, සහ පෙනීම වෙනස් වීම සිදු විය හැක. දරුණු අධි රුධිර පීඩනය තෙහෙට්ටුව, ඔක්කාරය, වමනය, ව්‍යාකූලත්වය, කාංසාව, පපුවේ වේදනාව සහ මාංශ පේෂි වෙව්ලීම සඳහා හේතු විය හැක.

අධි රුධිර පීඩනය හඳුනා ගැනීමට ඇති එකම ක්‍රමය සෞඛ්‍ය වෘත්තිකයෙකුගෙන් රුධිර පීඩනය මැන ගැනීමයි. රුධිර පීඩනය මැනීම ඉක්මන් සහ වේදනා රහිත ය. ස්වයංක්‍රීය උපකරණ භාවිතයෙන් පුද්ගලයන්ට තමන්ගේම රුධිර පීඩනය මැනිය හැකි වුවද, අවදානම් සහ ආශ්‍රිත තත්වයන් තක්සේරු කිරීම සඳහා සෞඛ්‍ය වෘත්තිකයෙකුගේ ඇගයීම වැදගත් වේ.

🔺පාලනය නොකළ අධි රුධිර පීඩනයේ සංකූලතා මොනවාද?

🔸අධි රුධිර පීඩනය මඟින් හදවතට බරපතල හානි සිදු විය හැක.

🔸හෘදයාබාධ ඇතිවීම, හෘදය අකර්මණ්‍ය වීම, අක්‍රමවත් හෘද ස්පන්දනය යනාදිය හදිසි මරණයට හේතු විය හැක.

🔸අධි රුධිර පීඩනය මඟින් මොළයට රුධිරය සහ ඔක්සිජන් සපයන ධමනි පුපුරායාම හෝ අවහිර වීම සිදුවිය හැකි අතර එය ආඝාතයක් ඇති කරයි.

🔸මීට අමතරව, අධි රුධිර පීඩනය වකුගඩු ආබාධ ඇතිකළ හැකි අතර, වකුගඩු අකර්මණ්‍ය වීමට හේතු වේ.

🔺අධි රුධිර පීඩනයේ සංකූලතා අඩුකරගන්නේ කෙසේද?

අධි රුධිර පීඩනය අඩු කිරීම හෘදයාබාධ, ආඝාත සහ වකුගඩු හානි මෙන්ම අනෙකුත් සෞඛ්‍ය ගැටලුද වළක්වයි.

🔺අධි රුධිර පීඩනය වැලැක්වීමේ පියවර ලෙස,

🔸ලුණු පරිභෝජනය අඩු කිරීම (දිනකට ග්‍රෑම් 5ට අඩු)

වැඩිපුර පලතුරු සහ එළවළු අනුභව කිරීම.

🔸නිතිපතා ශාරීරිකව ක්‍රියාකාරී වීම.

🔸දුම්කොළ භාවිතයෙන් වැළකීම.

🔸මත්පැන් පරිභෝජනය අඩු කිරීම.

🔸සංතෘත මේද බහුල ආහාර ගැනීම සීමා කිරීම.

🔸ආහාර වේලෙහි ට්‍රාන්ස් මේද ඉවත් කිරීම/අඩු කිරීම සිදු කළ හැක.

🔸අධි රුධිර පීඩනය සහිත ඔබ එය පාලනය සඳහා

ආතතිය අඩු කිරීම සහ කලමණාකරණය කිරීම.

🔸රුධිර පීඩනය නිතිපතා පරීක්ෂා කිරීම.

🔸අධි රුධිර පීඩනයට ප්‍රතිකාර කිරීම.

🔸වෙනත් වෛද්‍ය තත්වයන් (දියවැඩියාව ආදිය) කළමණාකරණය කිරීම සිදු කල හැක.

ඉහත ක්‍රියාමාර්ග අනුගමනය කර ගැනීමෙන් අධි රුධිර පීඩනය වලක්වා එහි සංකූලතා පාලනය කරගනිමු.

ස්තූතියි!

සටහන:

රෝෂන මුතුවන්

වෛද්‍ය නිලධාරී

වෛද්‍ය අංශය

මූලික රෝහල

මහඔය.

(මූලාශ්‍ර: ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය/WHO)

#healthcare #healthtips #wecare #healthylifestyle #healthyliving #operations #Medicare #medihelp #doctor #medical